Paardenosteopathie

Veel mensen vragen zich terecht af wat osteopathie voor hun paard of pony zou kunnen betekenen en met welke problemen ze eigenlijk bij een osteopaat terecht kunnen. Om dat te kunnen bepalen is het van belang om te weten wat voor geneeswijze osteopathie eigenlijk is. Wat voor uitgangspunten een osteopaat heeft en wat voor indicaties er zijn voor een osteopathische behandeling. Op die manier kun je een gedegen keuze maken en een passende therapie voor je dier bepalen.

Uitgangspunten osteopathie

De eenheid van het lichaam

Osteopathie is een holistische geneeswijze, wat betekent dat het lichaam wordt gezien als één samenhangend geheel. Wanneer er een probleem ontstaat, zal altijd het gehele lichaam hier gevolgen van ondervinden in mindere of meerdere mate. Ik behandel daarom altijd het hele paard en niet enkel een plaatselijke klacht. Een klacht kan namelijk een onderliggende oorzaak hebben in een ander deel van het lichaam. Wanneer deze oorzaak onbehandeld blijft, zal het probleem in de loop der tijd opnieuw de kop op steken. 

We look at the body in health as meaning perfection and harmony, not in one part, but in the whole.

Andrew Taylor Still

Oorzaak en resultaat

Osteopathie werkt aan de oorsprong van klachten, omdat een klacht of ziekte vaak het gevolg is van een onderliggend probleem. Het doel van een osteopathische behandeling is het herstellen van bewegingsverliezen en het optimaliseren van de mobiliteit in het lichaam. Dit betekent dat ik het lichaam losmaak middels diverse technieken, zoals bijvoorbeeld ‘kraken’ of stretchen. Wanneer de oorzaak van een probleem veranderd wordt, dan zal het resultaat ook veranderen.

Zelfherstellend vermogen van het lichaam

Het lichaam heeft het vermogen om zichzelf te kunnen genezen. Hiervoor heeft het wel de juiste voorwaarden nodig. Wanneer alles in het lichaam correct beweegt, dan kunnen afvalstoffen goed worden afgevoerd en voedingsstoffen de cellen optimaal bereiken. Dit is nodig om structuren in het lichaam te kunnen herstellen en sterk te houden. Het zelfherstellend vermogen van het lichaam wordt vergroot door osteopathie doordat de toevoer van voedingsstoffen en afvoer van afvalstoffen verbeterd wordt. Hierdoor zal de algehele vitaliteit van het paard toenemen en zal het minder vatbaar zijn voor blessures en ziekten. 

An osteopath is taught that Nature is to be trusted to the end.

Andrew Taylor Still

Interactie tussen functie en structuur

Er is een duidelijke samenhang tussen hoe een lichaamsdeel gevormd is en hoe het zijn functie kan uitvoeren. Anderzijds kan de manier waarop een anatomische structuur gebruikt wordt een uitwerking hebben op de vorming ervan. Denk maar eens aan paardentanden die in de loop der tijd op een bepaalde manier afslijten door de manier waarop ze gebruikt worden. Als osteopaat zorg ik ervoor dat het lichaam zijn functies optimaal kan uitvoeren binnen de mogelijkheden van het paard.  

Paardenosteopathie is dus voor ieder paard of pony op elk trainingsniveau een zinvolle ondersteuning van zijn gezondheid en welzijn.

Drie systemen

Een osteopaat werkt op drie systemen in het lichaam, namelijk:

  1. Het pariëtale systeem, ook wel het bewegingssysteem genoemd. Dit bestaat uit onder andere; het bindweefsel, de botten, de gewrichten, de pezen, de spieren en de banden.
    Hier werk ik aan met verschillende technieken zoals ‘kraken’, stretchen en myo-fasciale technieken.
  2. Het viscerale systeem waaronder de organen en orgaansystemen verstaan worden. Voorbeelden van orgaansystemen zijn bijvoorbeeld het ademhalingsstelsel of het urinewegstelsel.
    Hier werk ik aan door zachte aanrakingen, mobiliserende technieken en voor intern werk aan de organen zal ik samenwerken met een dierenarts.
  3. Het cranio-sacraal systeem bestaande uit de schedel, het staartbeen, het ruggenmerg en de hersenvloeistof.
    Hier werk ik aan door zachte aanrakingen op het hoofd en op het gehele lichaam.

De drie systemen werken sterk met elkaar samen en beïnvloeden elkaar. Ze zijn allemaal met elkaar verbonden via fascia. Fascia is bindweefsel dat zich door het gehele lichaam bevindt en alles met elkaar verbindt in het lichaam. Dat wil zeggen dat een probleem in het ene systeem kan zorgen voor beperkingen of problemen in de andere systemen. Het is dus van groot belang dat er op alle drie de systemen gewerkt wordt tijdens een behandeling, zodat dat alles weer met elkaar in balans komt.

Indicaties

Osteopathie kan verbetering brengen bij een grote diversiteit aan problemen. Hier staan een aantal voorbeelden genoemd, maar lang niet alle indicaties staan erbij. Wanneer je je afvraagt of jouw dier gebaat kan zijn bij een osteopathische behandeling, mag je altijd contact met me opnemen. Ik kan dan aan de hand van je persoonlijke verhaal beoordelen of een behandeling op dit moment voor jouw viervoeter geschikt is. Ook kan ik je uitleggen wat een eventuele behandeling voor effect kan hebben op de klachten. 

To find health should be the object of the doctor. Anyone can find disease.

Andrew Taylor Still

Rijtechnische problemen

Osteopathie kan verbetering geven bij een heel aantal rijtechnische problemen zoals; scheefheid, kantelen van het hoofd, overkruist galopperen, landen op één been bij springen, moeite met overgangen, problemen met lengtebuiging en het vastzetten van de kaak. 

Natuurlijk is een goed passend harnachement erg belangrijk om je paard blokkadevrij te kunnen laten bewegen. Ook biomechanisch correcte training is van grote invloed op de progressie die je dier kan maken na een behandeling. Daarbij is een correcte houding, zit en juist lichaamsgebruik van de ruiter eveneens van groot belang. 

Gedragsproblemen

Wanneer een dier niet goed in zijn vel zit en lichamelijke blokkades heeft die pijn en ongemak veroorzaken, dan is het vanzelfsprekend dat er gedragsproblemen ontstaan. Osteopathie kan verbetering brengen bij bijvoorbeeld; bokken, steigeren, staken, vluchtgedrag, zuurheid, flegmatiek gedrag, angstig gedrag, agressief gedrag, verlatingsangst.

Bewegingsproblemen

Bij de meeste bewegingsproblemen kan osteopathie een effectieve behandelmethode zijn. Voorbeelden van deze problemen zijn; een stijve rug, terugkerende blessures, kreupelheden waar geen duidelijke oorzaak voor is vastgesteld door een dierenarts, stijfheid bij het opstarten met bewegen, coördinatieproblemen.

Medische problemen

Bij een heel aantal medische problemen kan een osteopathische behandeling verbetering geven van de klachten. Een aantal voorbeelden van medische problemen zijn; headshaking, ernstige hengstigheid, niet drachtig worden, hypergevoeligheid, diarree, maagzweren, koliekgevoeligheid, plasproblemen, mok, huidinfecties, stalbenen, algemene zwakke weerstand, slechte vachtconditie, magerheid. 

Let op

De osteopaat ondersteunt de gezondheid en bestrijdt geen ziekte. Het is aan te raden om (half)jaarlijks preventief te werken om ernstige problemen te voorkomen en herstel langer te behouden. Een osteopatische behandeling is geen vervanging van dringend medische zorg, hierbij dient een dierenarts geraadpleegd te worden.

Hoe ik werk

Zodra je besloten hebt om een afspraak te gaan plannen voor je paard of pony, vind je het misschien prettig om vooraf een indruk hebben van het verloop van een osteopathische behandeling. Ook wil je misschien graag weten waar je aan moet denken en waar je rekening mee moet houden. Hier krijg je een idee van alles wat er komt kijken bij een behandeling.

Vooraf

Het paard wordt op locatie behandeld, zodat het niet op de trailer hoeft maar behandeld wordt in zijn vertrouwde omgeving. Osteopathie is een manuele therapie, waarbij osteopathische gewrichten getest worden op hun mobiliteit. Ik ga daarbij kijken hoe het paard loopt en ga voelen hoe zijn gewrichten bewegen. Het is daarom dus handig als we op een droge, rechte ondergrond kunnen werken en je paard of pony gewend is aan aanrakingen en voetjes kan geven. Ook is het belangrijk dat het paard niet bezweet of nat is en het lichaam afgekoeld is. 

De afspraak

De eerste afspraak zal ik een kort anamnese gesprek voeren om belangrijke informatie over het paard of de pony te verzamelen. Bij osteopathie wordt er naar het hele dier gekeken en niet enkel naar de aanwezige klacht, daarom zal ik bijvoorbeeld vragen naar het gedrag van je paard, tandartsbezoeken, ongelukken die in het verleden hebben plaats gevonden en de trainingsdoelen. 

Vervolgens ga ik hem lichamelijk onderzoeken door te observeren hoe het paard beweegt, hoe zijn lichaamshouding is en hoe zijn algemene conditie is. Ik test het paard manueel en bespreek mijn bevindingen met de eigenaar, waarna ik het paard ga behandelen. Hierbij gebruik ik voornamelijk mijn handen, maar het kan ook voorkomen dat ik reflexstokjes gebruik om een prikkeling te geven zodat er bepaalde bewegingen gemaakt worden. (zie foto)

De eerste afspraak duurt gemiddeld een uur tot anderhalf uur. De vervolgafspraken duren meestal minder lang, namelijk 45 minuten tot 1 uur. Natuurlijk kan dit variëren en is het afhankelijk van diverse factoren, zoals bijvoorbeeld de problematiek en de medewerking van het dier. 

Adviezen worden regelmatig gegeven waarbij het nodig kan zijn dat er een dierenarts, hoefsmid, tandarts of een andere expertise erbij betrokken wordt. Er kunnen daarnaast ook adviezen met betrekking tot training of voeding gegeven worden.

De reflexstokjes waarmee ik het paard bepaalde bewegingen laat maken door op de juiste punten in te werken.

Nazorg

Na de behandeling moet het lichaam opnieuw in balans komen wat een aantal dagen kan duren. Het paard moet namelijk wennen aan de nieuwe mobiliteit. Om het meeste effect te hebben van de behandeling raad ik aan het paard 3 dagen rust te geven van intensieve arbeid en aan de hand 10-15 minuten per dag actief te stappen. Dat betekent concreet dat er niet gereden kan worden in de eerste 3 dagen na de behandeling. Weidegang is toegestaan wanneer het paard zich rustig gedraagt, er mogen dus bijvoorbeeld geen gekke bokkensprongen en slidingstops gemaakt worden. 

De reactie op de behandeling verschilt per dier; er kan meer sloomheid en stijfheid optreden in eerste instantie, maar ook juist meer alertheid en energie. De eerste keer rijden na de behandeling kan onwennig aanvoelen voor zowel ruiter als paard. Dit is een normale reactie; er kunnen veranderingen optreden tot zelfs 3 maanden na de behandeling. Pas de training hier dan op aan en gun het paard de mogelijkheid om weer in balans te komen. De tijd die het paard nodig heeft om te herstellen na een behandeling kan variëren. 

Voor begeleiding na afloop van een behandeling ben ik altijd bereikbaar. Ik denk vanuit betrokkenheid graag met je mee om je paard zo gezond en fit mogelijk te houden. Schroom dus absoluut niet om contact met me op te nemen na een behandeling wanneer onzekerheid de kop op steekt.

An osteopath is only a human engineer, who should understand all the laws governing his engine and thereby master disease.

Andrew Taylor Still